Woman Scream 2015 in Kosovo

Selection made to the literature of women regarded as unfair. Also portrayal as a object. No literary critic and politics is involved in every aspect. These were three of the few issues that were discussed Thursday 26.03.2015 at the fifth edition of "The women scream ", organized in the framework of the International Poetry Festival of movement "Woman Poets International". This year's theme was "Women of Light".

In the hall of Cultural Information Centre of the EU, among the poets and poets were debated on the state of literature in the country. Began with a ballet from little ballerinas of ballet studio "Swans".Valentina Saraçini on this occasion said that Kosovo has no literary criticism. It also criticized the company for disinterest towards literature.

"What bothers me is that even those who are active show no relevance to what is produced. There is no literary criticism. We live in a society that is being consolidated. We are in a difficult phase , "said Saracini. Poet and sociologist Sibel Halimi sayers that while the woman be seen as a wife, mother, friend, nothing has been done. According to her, the woman must be seen as the subject and not necessarily being characterized in a role which she would have had to have.

"Therefore, in my poems all the time I have endeavored to be a powerful message, be a voice, a revolt in the sense that we as creative being when we raise our children to have a separate room. Just to hear yourself what have affinity, "said Halimi. According to her, one of the factors influencing the stagnation and discrimination in literature is politics.

Sees politics as the problem poet Qibrije Demiri. She blamed the women themselves for victimization. According to her, another important issue in this regard is access to books.

"We still do not have a cultivated population in terms of access to books. Policy has to yourself. Few faces, culture and art."said Demiri. If you do not create reader since childhood, I think it will cost us, "she added."The reader while reading a book must be tempted, to find pleasure and intellectual dimension. Literature must fulfill the following things. Now in our social stranding, where politics has onion anything, we can not ask nor create cultural order. It is an illusion beyond, "said Ndue Ukaj, writer.

This meeting has been welcomed by the poet Fahredin Shehu. He said that in these forms can combat prejudice and gender divisions."The support that we lack is precisely this meeting, that our confrontation with the other, with diversity. Did liking us or not like sex, like race, like blood, it does not matter, "said Uka.

Finally, poets and poets read to the attendees of a poem they had chosen to mark the event. Dije Demiri Frangu, Valentina Saracini, Sibel Halimi, Ndue Ukaj, Albina Idrizi, Have Lipa Osmanaj, Imer Topanica, Vjosa Maqedonci Osmani, Anisa Ismajli and Fahredin Shehu read their poems.

Coordinator of the event was Ilire Zajmi Writer.

_______________________________________

U dëgjua “Britma e gruas” për letërsinë dhe vlerat e munguara

Në Qendrën Kulturore Informative Evropiane në Prishtinë, të enjten u mbajt aktiviteti letrar “Britma e gruas”, në kuadër të festivalit ndërkombëtar të artit dhe poezisë Women Poets International, me poezi dhe diskutim për letërsinë në Kosovë. Me koordinatore shkrimtaren Ilire Zajmi, takimi nisi me leximin e një pasuesi nga libri i fundit i Ismail Kadaresë, “Mëngjeset në kafe Rostandt”, me ç’rast nxiti diskutimin lidhur me çështjen, “A ka letërsia jonë zonja të vogla?”, ashtu siç iu ishte referuar shkrimtari shqiptar.

Poeti Ndue Ukaj tha se përmes këtij cilësimi, Kadare i ka bërë një afirmim të madh letërsisë, përkundër asaj që profesoresha Çibrije Demiri tha se iu është dhënë shumë pak hapësirë grave në letërsi, prandaj dhe epiteti “gra të vogla” mund të nënkuptojë “pak”, në aspektin sasior. “Letërsia shqipe është dashur të jetë programore për shkak të kontekstit. Për fat të keq, ne autoret e para i kemi vetëm në shekullin e 20-të, ndërsa letërsitë tjera, si ajo suedeze, fillon me një autore femër. Diskursi i vrazhdë politik, patriotik, programor për ta mobilizuar lëvizjen për çlirim, kanë qenë ato që e kanë favorizuar diskursin letrar maskulist”, ka thënë Ukaj. Demiri në anën tjetër, komentoi mungesën e figurave kulturore dhe pranisë së librit në media dhe në kritikë intelektuale. “Politika e ka bërë të veten, dominon në çdo media, pak sheh fytyra reale të kulturës dhe artit, sheh fytyra të estradave më shumë. Librit nuk i bëhet propagandë e duhur, nuk merret kritika me të”, tha Demiri.

Valentina Saraçini theksoi se mungesa e këtyre “zonjave të vogla” në media është pjesë e rëndësishme e problemit, me ç’rast poetja Zajmi tha se në fakt, sipas saj, mediat i kanë dhënë gjithnjë hapësirën e nevojshme grave në letërsi. Diskutimi u zhvendos në rrafsh të kritikës feministe, kur sociologia dhe poetja Sibel Halimi shfaqi preferencën e saj për autore si Virginia Woolf, Simone De Beauvoir e Sylvia Plath dhe pakënaqësi me autorët e mëdhenj, përfshirë këtu Kadarenë.

“Edhe të qenurit e vogël, edhe të qenurit zonjë, të dyjat janë gabime të një shkrimtari të njohur që është botë maskuliniste. Kur bëhet kritika feministë mbi letërsinë shqipe që madje edhe shkrimtarët burra e kanë një faj të vetin, që gjatë gjithë kohës e kanë shenjtëruar guran duke e shndërruar në një mit të bukurës, të butësisë, një mit i cili gjatë gjithë kohës neve na ka paracaktuar të jemi të qeta, të buta, e në fakt na kanë privuar nga e drejta që të jemi të krisura, ta kemi shpirtin artistik”, tha Halimi, duke nxitur duartrokitje.

”Është luftë midis të qenit subjekt dhe të qenit nënë, vajzë, grua”, shtoi ajo. Në anën tjetër, gazetari Shaqir Foniqi propozoi të lihen pas aspektet demografike në art dhe poezi. “Arti nuk ka gjini dhe moshë. Unë nganjëherë e lexoj vjershën dhe më vonë e shoh kush e ka shkruar. Nuk guxojmë ne të vimë në këtë tezë dhe ta ndajmë artin në gjini dhe moshë”, tha Foniqi. Shkrimtarja Naime Beqiri ngriti çështjen e seleksionimit negativ sa i përket ekspozimit të autorëve të shumtë nëpër media.

“Unë jam anëtare e bordit të Radiotelevizionit tonë dhe pikërisht në shtëpinë tonë televizive bëhet seleksionim negativ i librave të mira. Në mediat tona shohim autorë dhe autore që botojnë me kilogramë libra. Seleksionimi negativ që i letërsisë së femrave në mediat tona, është në shkallën më të ulët”, tha ndër tjerash Beqiri. Në takim që për tematikë kishte “Gratë e dritës”, të pranishëm ishin edhe poetët Imer Topanica dhe Fahredin Shehu. Ky i fundit shprehu keqardhjen për mosnjohjen mediatike të nderimit të tij në një festival në Filipine, si dhe për veprat me vlera artistike të cilat kalojnë pa u njohur dhe vlerësuar.

“Kjo përkrahja që neve na mungon, është pikërisht ky ballafaqimi jonë me të vjetrën me të ndryshmen. A u pëlqyem ne apo nuk u pëlqyem si gjini, racë gjak si grup i gjakut, unë e kam plasuar një libër, ti e pranove s’e pranove, unë po ekzistoj. Nëse diçka është vlerë, unë dua ta plasoj atë vlerë”, ka thënë Shehu. Kjo ishte hera e katërt që në Prishtinë mbahet “Britma e gruas”. Pas përfundimit të diskutimit, folësit e mëhershëm, si dhe poetët Imer Topanica, Anisa Ismajli, Have Lipa Osmanaj dhe Albina Idrizi, lexuan poezitë e tyre për të pranishmit. Festivali me emrin origjinal “Grito de Mujer” është themeluar nga poetja Jael Uribe e Lëvizjes Ndërkombëtare të Grave Poete (MPI), me seli në Republikën Dominikane dhe ka për qëllim luftimin e dhunës ndaj gruas përmes poezisë e artit.